Warto zastanowić się nad zmianą przepisu Kpk o udziale pełnomocnika

Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Adam Bodnar w sobotę w TVN24 pytany był o sprawę przesłuchania 12 marca w charakterze świadka - w sprawie spółki Srebrna i tzw. dwóch wież -wieloletniej współpracowniczki prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, Barbary Skrzypek. Chodzi o doprowadzenia austriackiego biznesmena Geralda Birgfellnera do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie nie mniejszej niż 1,3 mln euro poprzez wprowadzenie go w błąd. Skrzypek była członkiem zarządu Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego, który jest kluczowym udziałowcem spółki Srebrna. Kobieta zmarła 15 marca. Przesłuchanie w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie prowadziła prok. Ewa Wrzosek. Politycy PiS, wraz z liderem partii uważają, że jest powiązanie pomiędzy śmiercią, a przesłuchaniem. Zwracają uwagę, że do przesłuchania nie został dopuszczony pełnomocnik Skrzypek adw. Krzysztof Gotkowicz.

Bodnar został zapytany m.in. o to, czy nie warto zmienić art. 87 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z tym artykułem "osoba niebędąca stroną może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu". Prokurator, może odmówić dopuszczenia do udziału w postępowaniu takiego pełnomocnika, jeżeli "uzna, że nie wymaga tego obrona interesów osoby niebędącej stroną".

"W tej sprawie pani prokurator miała prawo podjąć taką, ale także inną decyzję" - podkreślił minister. Zaznaczył, że to jest zupełnie inna sytuacja niż przesłuchanie kogoś w charakterze świadka w sytuacji, kiedy prokurator zaczynając przesłuchanie już wie, że prawdopodobnie ta osoba będzie podejrzaną w tej sprawie. "Wtedy jest obowiązkowy udział" - powiedział.

Zaznaczył, że aby wyjaśnić wszelkie wątpliwości analizuje sprawy, czyta listy, widział wystąpienie adwokatów. "Myślę, że warto byłoby się zastanowić nad zmianą tego przepisu, żeby na przyszłość nie było żadnych wątpliwości, na pewno z punktu widzenia poszanowania praw osób, które występują w różnym charakterze w postępowaniu. To by te uprawnienia wzmocniło" - powiedział.

Bodnar był też pytany o swoją wypowiedź z czasów, gdy był rzecznikiem praw obywatelskich i wskazywał, że nagrywanie przesłuchań ze śledztwa ograniczałoby ryzyko naruszania praw osób przesłuchiwanych, zwłaszcza gdy nie mają obrońcy, a zarazem chroniłoby policjantów i prokuratorów przed pomówieniami o nadużycie uprawnień.

"To jest dość ciekawe, że dosłownie dzień po tym, jak się wydarzyło to słynne przesłuchanie (...) odbyło się całe seminarium, które było poświęcone temu tematowi" - zauważył minister. Dodał, że było ono wcześniej zaplanowane. "Zgromadziliśmy przy jednym stole wszystkie możliwe strony: organizacje pozarządowe, adwokaturę, komendę policji i prokuraturę. I temu to służy, żeby się zastanowić, w jaki sposób to przeprowadzić" - powiedział. Dopytywany jakie jest jego zdanie w tej sprawie, odpowiedział: "Myślę, że powinniśmy jednak dążyć do nagrywania". Zaznaczył, że "powinniśmy bardzo jasno i ściśle określić warunki, w jakich to się powinno odbywać".

Indagowany, czy jest za obligatoryjnością nagrywania przesłuchań, wyjaśnił, że mogą być sytuacje wyjątkowe, gdzie nagrywanie może niekoniecznie służyć. "Jeżeli się pojawiają jakieś za duże emocje, albo ktoś może sobie nie życzyć, to być może nie ma takiej potrzeby, aby wszystkie czynności nagrywać. Wystarczy w takich sytuacjach protokół. Ale to jest właśnie ta kwestia, którą z udziałem ekspertów należy wyjaśnić i stworzyć jednolity standard" - powiedział.

Minister sprawiedliwości pytany był także pytany był też o zachowanie europosła PiS Jacka Ozdoby wobec prok. Ewy Wrzosek. Chodzi o zdarzenia z 17 marca przed Prokuraturą Okręgową w Warszawie, związane ze śmiercią Barbary Skrzypek, gdzie politycy PiS zorganizowali konferencję prasową i demonstrację. Do zgromadzonych wyszła prok. Wrzosek; TVP info nagrała m.in. jak obecny tam europoseł Ozdoba powiedział: "ja ją popchnę, niech spie**la". Stojący obok poseł PiS Marek Suski zwrócił uwagę, aby "ona się nie przewróciła". "Ledwo ją dotkniesz i ona się przewróci" - dodał. Z kolei poseł PiS Jan Kanthak powiedział: "To pokazuje, że to jest socjopatka. W naszych czasach żaden z prokuratorów nie odważyłby się przy takich emocjach pokazywać". "Ona jest psychiczna" - dodał Ozdoba. Nagranie dostępne jest na profilu TVP Info na platformie X.

Bodnar skierował w piątek pismo do przewodniczącej Parlamentu Europejskiego Roberty Metsoli o podjęcie czynności zmierzających do oceny zachowania Ozdoby.

"Uważam, że poseł do Parlamentu Europejskiego nie tylko reprezentuje siebie, ale reprezentuje nas wszystkich i powinien zachowywać się zgodnie z pewnymi podstawowymi normami etycznymi.

Nawoływanie do przemocy albo też bardzo takie obraźliwe, wręcz wulgarne momentami słowa pod adresem osoby, pod adresem funkcjonariusza publicznego, jakim jest prokurator, nie przystoją posłowi do Parlamentu Europejskiego" - powiedział. Zaznaczył, że nie jest pewien, czy to jest sprawa na postępowanie karne, ale są procedury, które są jego zdaniem bardziej właściwe do oceny tego typu zachowań. "Postępowanie etyczne zmierza do wyjaśnienia tego, czy coś wypada, czy nie wypada" - wyjaśnił. Dlatego - jak dodał - powinno zostać wszczęte postępowanie wyjaśniające, postępowanie etyczne w ramach tutaj właściwości Parlamentu Europejskiego. (PAP)

dsr/ ktl/